Inleiding
Het Uitvoeringsteam Onderwijs en kennisdeling van het Betonakkoord heeft in haar werkplan verschillende activiteiten opgenomen. Deze activiteiten moeten leiden tot professionalisering van medewerkers in de betonketen.
Een van die activiteiten is het opstellen van een state-of-the-art document Richtlijn Duurzame betonconstructies. Dit is een levend document, gericht op docenten bij mbo- en hbo-instellingen en op de medewerkers van opdrachtgevers, adviesbureaus, bouwbedrijven en toeleveranciers.
De kennis over het duurzaam ontwerpen, produceren en uitvoeren van betonconstructies is versnipperd en verspreid over vele publicaties en partijen in de keten. Dat staat het behalen van de ambities van het Betonakkoord in de weg. Met deze publicatie presenteert het Betonakkoord op overzichtelijke wijze de state-of-art kennis van vandaag.
De eerste hoofdstukken schetsen het denkkader (01, 02) met voorbeelden (03) en inclusief de positie vanuit de opdrachtgever bij duurzaam inkopen (04). Vervolgens komen aandachtspunten bij het ontwerp en mogelijkheden in deze fase aan bod (05-07). Milieuaspecten en duurzaamheid in relatie tot het materiaal beton zelf komen daarna aan bod (08-11), gevolgd door productie en uitvoeringsaspecten (12-16). Het laatste blok gaat over circulaire principes als levensduurverlenging, beheer en onderhoud en het meten van duurzaamheid van het bouwwerk (17-21).
Inhoud
Denkkader
01 Samenhang in groter geheel (pdf, 416 kB)
ir. Cindy Vissering (Betonhuis)
Waarom is het nodig dat we met duurzaamheid bezig zijn in de bouw? Over het Klimaatakkoord, Circulaire economie en het Betonakkoord.
02 Circulair ontwerpen
Jack van der Palen (Archiview), Cor Luijten (Gemeente Rotterdam)
Strategieën voor circulair ontwerpen; de drie circulaire ambities van het Bouwwaardemodel: levensduur verlengen, herbruikbaarheid en hoogwaardige recycling.
03 Circulair beton in de praktijk
ir. Cindy Vissering (Betonhuis)
Praktijkvoorbeelden bij het Bouwwaardemodel.
04 Rekentools en Duurzaam inkopen
Jan de Kruijf (Provincie Noord-Brabant)
Ervaringen van provincie Noord-Brabant met DuboCalc als instrument voor uniform duurzaam inkoopbeleid.
Ontwerpfase
05 Ontwerpfilosofie Duurzaam Construeren
Pim Peters RO, ir. Marijn Landman, ing. Bart Silvius (IMd Raadgevende Ingenieurs)
De principes van duurzaam construeren en de MPG-berekening.
06 Ontwerp van betonconstructies op herbruikbaarheid (pdf, 360 kB)
P. Schoutens, S. Lamerichs (W+B), M. de Moel (BAM Infraconsult)
Hoger op de R-ladder. Rethink, Reduce, Re-use als ontwerpuitgangspunt.
07 Innovaties, industrieel bouwen
In ontwikkeling.
Materiaaltechnologie
08 Milieueffecten van beton en grondstoffen voor beton
Eelco van der Weij (VolkerWessels Infra Competence Center)
Materiaaleigenschappen en -gedrag, milieubelasting van beton.
09 Mengsel- en korrelpakking optimalisatie
Eelco van der Weij (VolkerWessels Infra Competence Center)
Mengsel- en korrelpakkingoptimalisatie, sustainable sourcing.
10 Alternatieve bindmiddelen
Edwin Vermeulen MBA (Betonhuis)
Ontwikkelingen op het gebied van alternatieven voor portlandcementklinker.
11 Duurzaamheid versus levensduur
Edwin Vermeulen MBA (Betonhuis)
Over het spanningsveld tussen duurzaamheid en technische levensduur van betonconstructies.
Productie en uitvoering
12 Duurzaam denken en doen – van ontwerp naar uitvoering
Theo van Wolfswinkel (ABT)
In dit artikel wordt de duurzame uitvoering van betonconstructies beschouwd. Omdat hier nog relatief weinig van bekend is, zal vooruit worden gekeken vanuit actuele trends, vanuit de veronderstelling dat beton een groot deel van het bouwvolume in zal blijven vullen. We kunnen hierbij twee fasen onderscheiden; de voorbereiding en de uitvoering. Voorafgaand hieraan wordt verkend hoe de vertaalslag van theorie naar praktijk, van denken naar doen, kan worden gezet.
13 Productie, transport en logistiek van beton
In ontwikkeling.
14 Duurzaam bekisten en wapenen
Leo Gielbert (Mobilis), Martin Snijders (Ingenieursbureau Rotterdam)
Over de invloed van bekisting en wapening op de milieu impact van gewapend beton.
15 Duurzame uitvoering (pdf, 388 kB)
Theo van Wolfswinkel (ABT)
Vanuit het overzicht van de levenscyclus in de betonketen kunnen we afpellen welke invloedsfactoren er op een duurzame uitvoering zijn. Achtereenvolgens gaan we in op deze aspecten, waarna we inzoomen op de uitvoering zelf.
16 Vervaardigen van betonproducten in de fabriek
Duurzaamheid gezien door de bril van de prefabindustrie.
Circulair bouwen
17 Meten van duurzaamheid
Mantijn van Leeuwen (NIBE)
Bijlage Case studie circulair viaduct – ppt (pdf, 479 kB)
Bijlage Case studie circulair viaduct – werkblad (xlsx, 28 kB)
18 Behoud door onderhoud – Levensduurverlenging
Anthony van den Hondel (CP Advice BV)
Over de invloed van levensduurverlenging op waardebehoud en duurzaamheid.
19 Circulair slopen
Edwin Zoontjes (VERAS)
Selectief slopen met het oog op 100% hergebruik van constructie, onderdelen en materialen.
20 Duurzaam breken en recyclen
Peter Broere (BRBS Recycling)
Methoden om nieuw beton te maken met behulp van herwonnen grondstoffen.
21 Impact op natuurlijk kapitaal
In ontwikkeling.